USABILITY to hasło z którym wiele razy już się spotkałem ale gdyby ktoś zapytał mnie o definicję to z trudem coś bym pewnie wydukał. Dlatego ten wpis całkowicie będzie poświęcony tajemniczej USABILITY czyli użyteczności, funkcjonalności. Zapnijcie pasy bo czeka Was podróż w nieznane ;) – UWAGA jest możliwość, że wpis ten będzie długi i dla niektórych nudnawy – z góry nie przepraszam.
Ponieważ należę do pokolenia globalnej wioski (jakkolwiek śmiesznie to brzmi), zacząłem od zadania pytania przyjacielowi googlowi o definicję użyteczności (usability definition).
Pierwsza odpowiedź pojawia się z Wikipedii:
Funkcjonalność to łatwość z jaką człowiek jest w stanie użytkować przedmiot a także szybkość czy raczej łatwość nauczenia się obsługi danego przedmiotu, obiektu, czynności (np. programu komputerowego, strony internetowej, gry komputerowej, telefonu, kosiarki, sekatora, maszynki do golenia, dotyczy nawet instrukcji obsługi danego przedmiotu…).
Projektowanie danego przedmiotu wiąże się z różnymi pytaniami, które trzeba sobie zadać (np. dla kogo projektujemy daną rzecz czy dla niewidomych czy może dla sportowców albo dla nauczycieli). Czyli jak widzicie funkcjonalność to temat rzeka.
Jak pisze Redd Horrocks na blogu www.uxbooth.com we wpisie pod tytułem „Kilka lekcji funkcjonalności z życia wziętych” w obecnych czasach dochodzi do absurdów typu:
aby dostać się do opakowania z nożyczkami potrzebujesz nożyczek.
Bardzo dobrym przykładem złej funkcjonalności w odniesieniu do stron internetowych jest adres www.angelfire.com/super/badwebs/ – oczywiście jest to skrajny przypadek ale mówi wiele o tym jak nie należy projektować stron internetowych.
Ciekawym przykładem funkcjonalności o którym pisze Redd Horrocks jest wykorzystanie guzików w ubiorach pań i panów. Dotyczy rozmieszczenia guzików na ubraniach – ponieważ jakiś czas temu kobiety były ubierane przez służące lub asystentki guziki były umieszczone po prawej stronie tak aby kobiety stały twarzą w twarz. Panowie natomiast ubierali się sami więc guziki były naszywane po lewej stronie ubrań tak aby z łatwością mogli prawą ręką samodzielnie je zapinać. Funkcjonalność taka wynikała z pewnych społecznych uwarunkowań i nie przeszła próby czasu.
Funkcjonalność nie zawsze idzie w parze z komercją – w wielu przypadkach jest wręcz odwrotnie (np. sklepy spożywcze – umieszczanie tanich produktów w trudniej dostępnych miejscach a droższych w lepszych, bombardowanie informacjami).
Podczas tworzenia wpisu korzystałem ze źródeł:
www.uxbooth.com/blog/a-few-lessons-from-real-world-usability
www.wikipedia.pl
Oto kilka przydatnych linków o funkcjonalności (usability):
1. Usability, User-Centered Design, & Learnability – ENG
2. Jakob Nielsen – USEIT – ENG
3. Wikipedia o użyteczności – PL
4. www.uxbooth.com – ENG
5. Książki o usability – ENG